Vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em vô cùng quan trọng, dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp trẻ khỏe mạnh, phát triển toàn diện. Bài viết sau đây sẽ hướng dẫn ba mẹ cách xây dựng thực đơn đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ.
1. Vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng, giúp trẻ có sự phát triển đầy đủ về thể chất và trí tuệ. Dưới đây là một số vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em mà ba mẹ có thể tham khảo.
Phát triển thể chất, chiều cao, cân nặng của trẻ
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng, đặc biệt là giai đoạn phát triển nhanh như giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì. Kể từ lúc trẻ chào đời, cho đến khi trẻ dần lớn lên, tốc độ tăng trưởng về chiều cao và cân nặng trẻ chậm dần. Tuy nhiên, việc phải cung cấp đủ năng lượng, dưỡng chất cho trẻ, nhất là trong giai đoạn tiểu học, là điều hết sức cần thiết giúp trẻ tăng trưởng đều, tạo dự trữ tốt chuẩn bị cho sự tăng vọt ở tuổi dậy thì.
Theo các chuyên gia, chiều cao và cân nặng chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố: mạnh nhất là yếu tố dinh dưỡng (32%), sau đó là yếu tố di truyền (23%), vận động thể lực (20%), môi trường, ánh nắng, thời gian ngủ…
Dinh dưỡng đầy đủ giúp trẻ phát triển chiều cao và cân nặng tốt hơn
Phát triển trí não của trẻ
Đây là một trong những vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em không thể không nhắc đến. Theo các nghiên cứu khoa học, trẻ được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng từ trong bụng mẹ và giai đoạn đầu đời thường có chỉ số IQ cao hơn. Trẻ bị thiếu sắt sẽ có nguy cơ giảm nhận thức và tiếp thu ở tuổi đi học.
Bên cạnh đó, những trẻ được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thường vận động tốt, có khả năng tương tác xã hội, ham học hỏi và khả năng nhận thức tốt hơn. Vì vậy cha mẹ cần cung cấp đủ dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất và dưỡng chất cho sự phát triển não bộ và cơ thể của trẻ.
Phòng ngừa các nguy cơ bệnh lý ở trẻ (béo phì, suy dinh dưỡng…)
Vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em rất quan trọng trong việc phòng ngừa béo phì, suy dinh dưỡng ở trẻ. Chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể trong các giai đoạn phát triển khác nhau, giúp thai nhi và trẻ nhỏ tăng trưởng toàn diện, tối ưu. Ăn uống đủ chất, đảm bảo số lượng lẫn chất lượng giúp đẩy lùi bệnh tật, tăng năng suất hoạt động và cải thiện cuộc sống mọi lứa tuổi.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý và cân đối giúp trẻ có sức khỏe tốt
Theo Viện dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, một bữa ăn cân đối cần đầy đủ 4 nhóm thực phẩm chính: bột đường, chất đạm, chất béo, nhóm vitamin và khoáng chất. Dinh dưỡng hợp lý là nền tảng để phát triển sức khỏe và trí tuệ.
2. Cách xây dựng thực đơn đủ chất dinh dưỡng cho trẻ
Dựa trên những vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em nói trên, ba mẹ cần xây dựng cho trẻ một chế độ ăn uống khoa học. Do đó, ba mẹ có thể tham khảo cách xây dựng thực đơn đủ dinh dưỡng, phù hợp với sự phát triển của trẻ ngay sau đây.
Cách 1: Sử dụng thực phẩm tươi sạch, rau củ quả theo mùa đảm bảo lượng vitamin và khoáng chất
Mùa nào thức ấy trẻ được ăn các loại rau, củ quả đảm bảo chất lượng thực phẩm. Thức ăn tươi và sạch sẽ cung cấp dinh dưỡng tốt nhất. Thực phẩm luôn được thay đổi theo mùa, được chế biến với nhiều món khác nhau vì vậy thực đơn phong phú, tránh sự nhàm chán cho trẻ.
> Ví dụ thực đơn mùa đông: với các món rau tổng hợp (bắp cải, súp lơ, su hào…) xào với mực, thịt lợn, thịt bò, cá… Các món được thêm cần tây, nấm hương để vừa tăng thêm mùi thơm ngon cho món ăn, vừa bổ sung thêm lượng canxi có trong 2 loại thực phẩm này.
> Ví dụ thực đơn mùa hè: Mồng tơi, mướp, rau đay nấu tôm, cua hoặc rau muống nấu thịt bò….
Cách 2: Sử dụng những thực phẩm cân đối tỷ lệ P –L – G Canxi, B1.
Tỷ lệ dinh dưỡng duy trì ở mức: P:15 – 25% (Tỷ lệ L động vật/ L thực vật= 70% và 30%); L: 25 – 35%; G: 45- 52%.Các đơn vị nội thành, trường điểm quận, huyện thị xã cần tính thêm tỷ lệ Ca, B1 trong thực đơn bữa ăn của trẻ và cân đối kịp thời (Nhu cầu Canxi đối với trẻ 1 – 3 tuổi là 350mg/ngày/trẻ; MG 4 – 6 tuổi là 420mg/ ngày/trẻ. Nhu cầu B1 đối với trẻ 1 – 3 tuổi là 0.41 mg/ngày/trẻ; MG 4-6 tuổi là 0.52mg/ ngày/trẻ) tại trường mầm non.
Theo dõi bảng thành phần thực phẩm để lựa chọn thực phẩm đảm bảo cân đối tỷ lệ 3 chất P –L – G, Canxi, B1 và chế biến được nhiều món ăn phù hợp với khẩu vị của trẻ.
Xây dựng thực đơn đầy đủ dưỡng chất
Cách 3: Phối hợp nhiều loại thực phẩm để có nhiều món ăn đa dạng, đủ Vitamin và Khoáng chất.
Nguyên tắc khi xây dựng thực đơn là phải đảm bảo đủ 4 nhóm loại thực phẩm: Protein, Lipit, Gluxit, Vitamin và muối khoáng. Hàng ngày, sử dụng khoảng 15 đến 20 loại thực phẩm để chế biến thành món ăn cho trẻ. Thực đơn mẫu:
> Món mặn: Món ruốc kết hợp với vừng.
> Món canh: Kết hợp nấu rau với thịt để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
> Món quà chiều: Cháo thịt gà, thịt lợn tổng hợp cung cấp đủ lượng canxi, sắt và Vitamin B1.
Thực phẩm phong phú để trẻ đầy đủ dinh dưỡng
Cách 4: Chế biến món ăn đúng kỹ thuật để đảm bảo cân đối các chất
Món ăn được chế biến đúng kỹ thuật, đảm bảo lượng Canxi từ 280 mlg đến 350 mlg/2 bữa/ngày. Lượng B1 đạt từ 0,5 mlg đến 0,7 mlg/2 bữa/ngày. Ví dụ các thực đơn đảm bảo kỹ thuật:
Ruốc cá (tôm) tổng hợp
- Cá (tôm) rửa sạch, hấp chín, gỡ bỏ xương rồi ướp với nước mắm.
- Thịt lợn rửa sạch đem xay nhỏ, rim với nước mắm.
- Vừng, lạc rang nhỏ lửa cho chín đều, làm sạch vỏ, đem giã nhỏ trước khi chế biến.
- Thịt lợn và cá (tôm) đem lên bếp rim nhỏ lửa, đảo đều tay đến khi ruốc cá (tôm) thịt khô, đem vừng lạc trộn đều với cá (tôm) thịt.
- Như vậy, món ruốc cá (tôm) thịt tổng hợp đã hoàn thành.
Cháo gà súp lơ xanh
Nguyên liệu: Thịt gà, súp lơ, gạo nếp, gạo tẻ, nước mắm, gia vị, dầu ăn.
Quy trình chế biến:
- Gạo tẻ, gạo nếp đem vo sạch rồi ngâm khoảng 1, 2 tiếng. Súp lơ rửa sạch, xay nhỏ và ướp gia vị khoảng 5, 10 phút.
- Thịt gà rửa sạch với muối, để ráo nước, lọc lấy thịt rồi xay nhỏ, ướp nước mắm khoảng 5,10 phút.
- Ninh phần xương để làm nước dùng.
- Cho thịt gà vào xào qua rồi đổ ra đĩa, cho tiếp súp lơ xanh vào xào qua rồi đổ ra.
- Nước dùng vừa ngọt thì cho gạo vào nấu nhỏ lửa cho đến khi cháo sánh. Cho thịt gà và súp lơ đã xào qua vào khuấy đều cho các nguyên liệu quyện vào nhau. Đến khi cháo sánh nhuyễn thì cho một chút dầu ăn vào, nêm lại gia vị vừa ăn là hoàn thiện.
Hy vọng với các thông tin về vai trò của dinh dưỡng đối với trẻ em cũng như những cách xây dựng thực đơn trên, bố mẹ sẽ nấu cho bé những món ăn thật ngon và dinh dưỡng.
Liên hệ thông tin chi tiết bên dưới để được liên hệ tư vấn trực tiếp:
Bài viết liên quan