Phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng hiệu quả nhất dành cho ba mẹ

Hiện nay, giáo dục trẻ tự định hướng là phương pháp giáo dục quan trọng dành cho ba mẹ trong quá trình nuôi dạy các bé. Do vậy, làm thế nào ba mẹ có thể giúp con mình trở thành một người học tự định hướng? Dưới đây là một số phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng hiệu quả nhất để ba mẹ tham khảo.

Giáo dục trẻ tự định hướng là phương pháp giáo dục quan trọng giúp bé trở thành một người học tự định hướng.

1. Khái niệm giáo dục trẻ tự định hướng

Học tập tự định hướng không phải là một điều bẩm sinh khi các bé sinh ra đã có mà nó là một kỹ năng được dạy và nuôi dưỡng từ khi còn nhỏ. Nhưng có lẽ vẫn còn rất nhiều ba mẹ vẫn chưa hiểu rõ phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng là gì? Vậy thế nào giáo dục trẻ tự định hướng?

Giáo dục trẻ tự định hướng là mô hình phương pháp giáo dục mà ở đó ba mẹ xây dựng nền tảng cho bé với các lớp học và bài học có tổ chức, các bé sẽ tự do lựa chọn các bài học đó theo sở thích và mong muốn của mình. Với mô hình giáo dục này, các bé sẽ tự do sáng tạo, tự do học tập và tự mình kiến tạo nên tri thức cho bản thân.

Học tập tự định hướng là một kỹ năng được dạy và nuôi dưỡng từ khi các bé còn nhỏ

2. Mục tiêu của việc giáo dục trẻ tự định hướng

Có thể nói, phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng đặc biệt cần cho những ba mẹ đang lăn tăn giữa việc đi làm hay ở nhà “làm mẹ toàn thời gian”; do dự cho con đến trường mẫu giáo hay dạy con tại nhà hay những bố mẹ đang bị “loạn” về phương pháp giáo dục trẻ… Bởi lẽ, phương pháp này hướng tới ba mục tiêu cốt lõi trong nuôi dạy trẻ hiện nay, đó là:

• Phát triển trí não của trẻ theo chính phong cách học tập của trẻ, dựa trên cấu trúc thông minh đa dạng để thúc đẩy tư duy của trẻ.

• Phát hiện ra những năng khiếu, tố chất, tiềm năng của trẻ để từ đó bồi dưỡng, tạo điều kiện phát huy những ưu điểm đó, giúp bé phát triển khi là chính mình với sự độc đáo, khác biệt và duy nhất.

• Thực hiện mục tiêu giáo dục trẻ 4C trong thế kỉ 21: Creativity, Critical Thinking, Communication, Collaboration  (Sáng tạo, Tư duy phản biện, Giao tiếp và Hợp tác).

Giáo dục trẻ tự định hướng giúp phát triển trí não của trẻ theo chính phong cách học tập của trẻ.

3. Phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng dành cho ba mẹ

Có rất nhiều ba mẹ đang muốn tìm hiểu phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng hoặc chỉ đơn giản là chắt lọc những tư tưởng và những điều hữu ích của phương pháp này để đồng hành cùng bé tại nhà, đặc biệt là trong 6 năm đầu đời khi bé chưa chính thức đi học chương trình giáo dục bắt buộc của Bộ Giáo Dục. Và dưới đây là các phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng để cho ba mẹ tìm hiểu.

Có tính kiên nhẫn và luôn ghi nhớ “Trẻ có khả năng”

Đây là phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng đầu tiên mà ba mẹ nên áp dụng ngay trong chính những việc nhỏ nhất thường ngày của bé.

Khi bé đang gặp khó khăn để hoàn thành một nhiệm vụ nào đó, cho dù nhiệm vụ rất đơn giản là buộc dây giày hay một vấn đề lớn hơn liên quan đến toán học… Sẽ có nhiều ba mẹ lập tức tới làm cho bé, vì nghĩ rằng mình đang giúp đỡ bé thực hiện nhiệm vụ đúng cách. Thực ra điều ba mẹ làm đó lại đang vô tình ảnh hưởng đến mạch tư duy, suy nghĩ và sự sáng tạo của bé.

Để giúp trẻ khám phá khả năng của bản thân, ba mẹ hãy kiên nhẫn khi trẻ vượt qua những điều mới mẻ và khó khăn. Hãy để các bé cứ mắc sai lầm khi theo đuổi tìm ra một vấn đề nào đó, và ba mẹ cũng ở đó kịp thời động viên, tư vấn khi các bé “vật lộn” với khó khăn. Ba mẹ có thể đặt câu hỏi như: “Con nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thử theo cách khác?” hay “Con có thể đi đâu để tìm hiểu thêm về điều đó?”…

Thay vì trực tiếp làm cho con, ba mẹ nên để bé tự thực hành để rút ra bài học kinh nghiệm của riêng bé.

Khuyến khích trẻ tiếp tục nỗ lực “vượt qua thành công” 

Khi bé đã hoàn thành một nhiệm vụ nào đó, thay vì ba mẹ chỉ khen ngợi rằng bé đã hoàn thành nhiệm vụ thì ba mẹ nên khen ngợi về nỗ lực của bé và khuyến khích bé cần nỗ lực hơn nữa, vì như vậy bé có nhiều khả năng sẽ thành công hơn trong những tình huống khó khăn ở tương lai.  

Ba mẹ nên khen ngợi về nỗ lực của bé và khuyến khích bé cần nỗ lực hơn nữa trong tương lai.

Kết nối thời gian chơi với trải nghiệm học tập

Kết nối thời gian chơi với trải nghiệm học tập là phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng rất thú vị khi ba mẹ hãy nuôi dưỡng sự quan tâm của bé bằng cách kết nối những gì bé thích với thế giới rộng lớn hơn. 

Nếu bé thích xây dựng, hãy giúp bé mở rộng mối quan tâm của mình bằng cách giới thiệu các khái niệm về kỹ thuật và kiến trúc. Nếu bé thích điêu khắc bằng đất sét, hãy giúp bé khám phá các cấu trúc điêu khắc của động vật trong tự nhiên như tổ chim én hoặc tổ ong…

Ba mẹ hãy nuôi dưỡng sự quan tâm của bé bằng cách kết nối những gì bé thích với những điều thực tế bên ngoài.

Cho phép chơi miễn phí và tạo cơ hội khám phá

Điều quan trọng mà ba mẹ cần nhớ là trẻ em vốn dĩ vừa học vừa chơi, vì vậy khi ba mẹ áp dụng phương pháp giáo dục tự định hướng trẻ thì ba mẹ không nên quên đi nội dung quan trọng này.  

Ba mẹ hãy dành thời gian cho trò chơi không có sự gián đoạn, không có cấu trúc, nơi trẻ có thể sử dụng đầy đủ khả năng khám phá, trí tưởng tượng và sự sáng tạo của mình.

Bên cạnh đó, ba mẹ tạo cơ hội cho trẻ học dễ dàng bằng việc để giấy và bút chì màu trong tầm tay trẻ để trẻ sử dụng khi có hứng thú. Hay để một bát đồ ăn trong tầm tay bé, điều này sẽ đòi hỏi bé phải sử dụng các dụng cụ để ăn được đồ ăn… Có như vậy trẻ mới có thể học cách chăm sóc bản thân và tự hào về kỹ năng độc lập của mình. 

Trẻ vừa học vừa chơi sẽ kích thích sự sáng tạo và khả năng tư duy phản biện của trẻ.

Trên đây là một số phương pháp giáo dục trẻ tự định hướng được áp dụng khá phổ biến và hiệu quả tại Việt Nam. Ba mẹ có thể tham khảo và lựa chọn phương pháp phù hợp với bé yêu của mình.

Hiện nay, TGB Preschool đang xây dựng chương trình đào tạo áp dụng phương pháp dạy học theo dự án – phương pháp giáo dục sớm và dựa trên Thuyết Trí thông minh đa dạng của Tiến sĩ Howard Gardner. Các bé có thể khám phá bản thân mình bằng những trải nghiệm thực tế, tìm hiểu các chủ đề về cuộc sống từ nhiều góc độ qua các hoạt động “góc trí thông minh đa dạng”. Để tham gia trải nghiệm, ba mẹ có thể đăng ký cho bé ngay tại form dưới đây.